اصول سنگ زنی
معمول ترين کارهاي سنگزني عبارت از تيز کردن ابزارها و کار روي قطعات آب داده شده و بدون آب. منظور از سنگ زنی برطرف کردن ناهمواري هاي سطوح کار (پليسهگيري) و يا سنگ زدن قطعات گرد و يا تخت که بايد دقت اندازه داشته و سطوح آنها کاملا دقيق و صاف باشند.سنگ زدی نيز جزو کارهاي برادهبرداري است. وسيله يا ابزار سنگ زدن اکثر اوقات سنگ سمباده گردان است که بوسيله دانههاي خود از روي قطعات برادههاي بسيار ريز و ظريفي جدا ميکنند. چون معمولاً سرعت محيطي سنگ سمباده خيلي زياد است موجب اصطکاک زياد شده و در نتيجه باعث سرخ شدن برادهها ميگردد.
انتخاب دانهبندي:
دانهبندي سنگ سمباده در قدرت سمبادهکاري و نوع سطح قطعه کار از نظر پرداخت اثر مستقيم دارد.
دانهبندي خشن: سنگهاي سمبادهاي که دانهبندي درشت داشته باشند داراي قدرت زياد بوده ولي سطح قطعه کار زبر خواهد بود.
دانهبندي ظريف: قدرت سمباده کاري اينگونه سنگها کم بوده ولي سطح کار را کاملاً صاف پرداخت مي نمايند.
انتخاب درجه سختي :
ذرات کند و سائيده شده سنگ بايستي از چسب جدا و جاي خود را به دانههاي تيز بدهند از اين جهت سنگهاي نرم را براي فلزات سخت و سنگهاي سخت را براي فلزات نرم بکار ميبرندن.چنان چه سطح اصطکاک بين سنگ و قطعه کار زياد باشد دانههاي سنگ خيلي زود سائيده ميشود و به اين جهت براي چنين کارها لازم است که سنگهاي نرم استعمال شود و در مورد سختي سنگ سمباده بايد سختي سنگ را از سختي کار تشخيص داد. منظور از سختي خود سنگ سختي آن در حال سکون است در حالي که سختي کار ارتباط با سرعت محيطي آن دارد و هرچه سرعت محيطي کمتر شود به همان نسبت اثر سنگ نرمتر خواهد بود.
ماشين براي سنگ زدن (تيز کردن)افزار :
سنگ سمبادههاي روميزي و پايهدار قاعدتاً براي تيز کردن ابزارهاي يک لبه بوسيله دست ميباشند.
اين ابزارها عبارتند از : قلمهاي دستي،راندههاي تراشکاري و صفحهتراشي و نظائر آنها.روي پايه ماشين ميلهاي افقي ياطاقان شده است و در يک يا هر دو طرف اين ميله سنگ سمباده سوار ميشود و ميز يا تکيهگاه ابزار اغلب اوقات به درجات زاويه تقسيمبندي شده است.
نکاتي که در تيز سنگ زدن بايد مراعات شود :
1)بايد در جهت مخالف لبه برنده سنگ زد والاّ توليد پليسه ميکنند.
2)مقدار فشار بايد کم باشد تا از گرم شدن زياده از حد جلوگيري شود.
3)در سنگ زدن مرطوب مايع خنککاري بايد به اندازه کافي جاري باشد و چنانچه قطره قطره بچکد در قطعه کار ترکهايي در اثر تنش داخلي ايجاد ميشود.براي آنکه وضع سنگ زدن کار ديده شود اغلب از طريق خشک کارها را سنگ ميزنند و بايد توجه داشت که در اين حال ابزارها که زياده از حد گرم شدهاند نبايد به منظور خشک کاري در آب فرو برد (ترکهاي تنشي).
ميل سنگ :
که حرکت اصلي دوراني و بار را به سنگ ميدهد. اين ميل روي پايه پهلويي ميز بطور متحرک تنظيم شده است.سنگ روي اين ميل سوار شده و حرکت خود را از موتوري ميگيرد.قطعه کار حرکت دوراني خود را از دستگاه ميلکار ميگيرد و براي حرکت آن از موتوري استفاده ميشود.جعبه دنده ايکه در اين دستگاه تعبيه شده است امکان تنظيم دورهاي مختلفي را ميدهد.مرغک قاعدتاً گردش دوراني ندارد.براي بگردش درآوردن کار صفحه مرغکي که روي ميله کار گردش ميکند بکار برده ميشود.جهت گردش سنگ و قطعه کار هر دو يکي است بطوري که مخالف هم به حرکت در ميآيند.